wtorek, 29 września 2015

Forest study tour – o turystyce leśnej osób niepełnosprawnych

W dniach 25-27 września w Ośrodku Edukacji Leśnej „Leśnik” w Zakopanem odbyło się seminarium naukowe Forest study tour, będące częścią projektu  „Lasy dla życia 2015 - rekreacja i rehabilitacja osób niepełnosprawnych”  realizowanego przez FRIL w ramach Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich.


Seminarium z udziałem leśników Nadleśnictwa Nowy Targ, pracowników naukowych i studentów Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie i Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie, dziennikarzy i przedstawicieli wielu instytucji i organizacji związanych z problematyką osób starszych i niepełnosprawnych  poświęcone było wypracowaniu metod pracy z osobami niepełnosprawnymi  służących rehabilitacji z wykorzystaniem terapeutycznych właściwości środowiska leśnego.

W Zakopanem leśnicy wspólnie ze specjalistami różnych dziedzin zastanawiali się jak skutecznie wykorzystywać las w leczeniu i profilaktyce przewlekłych schorzeń i co robić, by ogólnodostępne tereny Lasów Państwowych były przestrzenią odpowiednio przygotowaną, dostępnąi przyjazną osobom starszym i niepełnosprawnym.

Seminarium otworzył zastępca Nadleśniczego Nadleśnictwa Nowy Targ Andrzej Głodkiewicz, który wystąpił z prelekcją nt. historii i bogactwa przyrodniczego Nadleśnictwa, działań edukacyjnych prowadzonych na jego terenie  oraz  infrastruktury leśnej możliwej do wykorzystania w celach turystyki i rekreacji. Wystąpienie Zastępcy Nadleśniczego było wstępem do zaplanowanych w ramach seminarium zajęć terenowych odbywających się na terenie Nadleśnictwa Nowy Targ.


Część studyjna drugiego dnia seminarium obejmowała problematykę niepełnosprawności  i rehabilitacji.  Dr n. med. Szymon Pasiut z Akademii Wychowania Fizycznego  Krakowie  swój wykład poświęcił rehabilitacji – także tej prowadzonej w kontakcie z przyrodą, z wykorzystaniem jej terapeutycznych właściwości - będącej najlepszym sposobem do poprawy sprawności osób niepełnoprawnych.

Krzysztof Wostal – Prezes Instytutu Edukacji  i Rozwoju ALFA PRIM w Katowicach oraz członek zarządu Towarzystwo Pomocy Głuchoniewidomym w swoim wystąpieniu przekonywał uczestników seminarium, że osoby niepełnosprawne mogą i powinny doświadczać przyrody. Prelegent wskazał sposoby i możliwości profesjonalnej obsługi niepełnosprawnego użytkownika lasu, proponując przy tym konkretne rozwiązania dotyczące ułatwień w dostępie do leśnych obiektów edukacyjnych służących rekreacji i wypoczynkowi. Zwrócił również uwagę na konieczność wcześniejszego testowania i opiniowania przez  osoby o różnych rodzajach  niepełnosprawności  infrastruktury turystyczno-leśnej już na etapie jej projektowania przez Lasy Państwowe.

W  terenowej części  seminarium jego uczestnicy udali się z  leśniczym leśnictwa Bór – Krzysztofem Przybyłą do rezerwatu Bór na Czerwonem, który posłużył jako przykład modelowego rozwiązania infrastrukturalnego i organizacyjnego skierowanego na wspieranie turystyki leśnej i rekreacji osób niepełnosprawnych. Drugiego dnia seminarium z wykładem wystąpiła również Anna Tarkowska z RDLP w Katowicach, która przedstawiła słuchaczom programy edukacyjne i infrastrukturę dostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych na terenie RDLP w Katowicach i  dobre  praktyki udostępniania lasów osobom niepełnosprawnym.

 Trzeciego dnia seminarium z wykładem na temat edukacji przyrodniczo-leśnej niepełnosprawnych, osób dorosłych i dzieci  na wybranych przykładach wystąpiła dr inż. Magdalena Frączek z Wydziału Leśnego Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Prelegentka przybliżyła słuchaczom warsztat pracy edukatora leśnego. Nowoczesne programy edukacji przyrodniczej i leśnej oddziałowywują na człowieka w sposób kompleksowy, uwzględniający wszelkie jego aktywności , umiejętności oraz potrzeby, zwłaszcza osób niepełnosprawnych. Przebywanie wśród przyrody wymusza na takich osobach aktywność fizyczną i poprawia nastrój. Szczególnie pozytywny wpływ na zdrowie i samopoczucie niepełnosprawnych ma środowisko leśne.  W referacie była mowa o istniejących już na terenie Lasów Państwowych nowoczesnych obiektach edukacyjnych uwzględniających potrzeby osób z różną niepełnosprawnością. W wystąpieniu dr Frączek omówione zostało również zagadnienie syndromu niedoboru natury, występującego u dzieci. Istnieje coraz więcej badań wskazujących, że dzieci spędzające w otoczeniu przyrodniczym są bardziej kreatywne, sprawniejsze fizyczne i mają większość łatwość koncentracji. W przypadku dzieci z różnego rodzaju dysfunkcjami ma to szczególne znaczenie. Dla nich kontakt z lasem to swego rodzaju terapia.

Terenową część seminarium zakończyła wizyta na specjalnie przystosowanej do osób niepełnosprawnych, także osób niewidomych, ścieżce przyrodniczej Leśny Ogród Zmysłów w Centrum Edukacji Przyrodniczej Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Seminarium Forest Study zakończyła dyskusja podsumowująca,  w czasie której przedstawione zostały najważniejsze wnioski wynikające z przeprowadzonych zajęć studyjnych i terenowych.